kinderrevalidatie

Kinderrevalidatie: zo zelfstandig mogelijk meedoen

Je kind heeft door een aandoening of ongeluk moeite met de alledaagse dingen: lopen, aankleden, eten, praten en contact met vrienden en school. Kinderrevalidatie biedt dan praktische oplossingen, op een manier die bij het kind aansluit. Marjolein Ellenbroek-Hardenberg, kinderrevalidatiearts bij het Rijnlands Revalidatie Centrum (RRC), vertelt er meer over.

Moeite met bewegingen

‘Op de kinderafdeling van het RRC behandelen we kinderen en jongeren van 0 tot 25 jaar’, vertelt Marjolein. ‘De meeste kinderen die hier in behandeling zijn, hebben een aangeboren aandoening, een ontwikkelingsachterstand of letsel na een ongeval. Hierdoor hebben zij onder meer moeite met het coördineren, plannen en uitvoeren van bewegingen. Dat belemmert hen behoorlijk in hun dagelijks leven. Het doel van de behandeling is om kinderen zo zelfstandig mogelijk te laten meedoen in de maatschappij. Daar hebben zij niet alleen op dit moment profijt van, maar in hun héle latere leven.’

Teams

‘Binnen het RRC werken we met specialistische teams, bijvoorbeeld een team voor kinderen met spierziektes, reuma of de ontwikkelingsstoornis DCD. De teams worden aangestuurd door een revalidatiearts en bestaan verder uit een fysiotherapeut, een ergotherapeut, een orthopedagoog, een logopedist, een psycholoog, een sporttherapeut en een maatschappelijk werker. Iedere behandelaar heeft zijn specifieke expertise.’

Specifieke expertise

‘Een ergotherapeut is bijvoorbeeld specialist op het gebied van dagelijkse activiteiten als aankleden, schrijven en advies geven over eventuele hulpmiddelen hierbij. De logopedist helpt bij problemen op het gebied van eten en de spraak. De maatschappelijk werker brengt in kaart welke vragen er leven bij de ouders, bijvoorbeeld ‘Naar welke school kan mijn kind gaan?’ Gezamenlijk doen we onderzoek bij het kind en dragen we hulpmiddelen en adviezen aan. Hierin werken we samen met anderen; vaak kinderartsen uit het ziekenhuis of eerstelijns praktijken, waarbij we bekijken of de behandeling bij de fysiotherapeut in de buurt kan of in het Rijnlands Revalidatie Centrum moet plaatsvinden.’

Begeleiding in levensfasen

‘De behandelingstrajecten verschillen per individu en per klacht. Bij een afwijkende stand van de voeten kan de behandeling bestaan uit het aanmeten van aangepaste schoenen. Maar in sommige gevallen, zoals bij een spierziekte, krijgen kinderen begeleiding in elke fase van hun leven. De ziekte zal nooit verdwijnen, maar door kennis over de ziekte, adviezen over het optimaal benutten van mogelijkheden en hulpmiddelen leren ze er wel steeds beter mee om te gaan.’

Speelse manier

‘De behandelingen sluiten aan op de ontwikkelingsfase en de leeftijd van het kind. Jongere kinderen worden op een speelse manier benaderd. Zij komen samen met hun ouders naar de behandelingen. Oudere kinderen worden steeds meer zelf bij de behandeling betrokken en komen uiteindelijk zelfstandig naar het revalidatiecentrum.

‘De behandelingen sluiten aan op de ontwikkelingsfase en de leeftijd van het kind’

Vraagstukken

‘Ook verschuift de zorgvraag: waar de jongsten ondersteuning krijgen bij het leren lopen en eten, gaat het bij oudere kinderen veelal om vraagstukken op het gebied van werk, zelfstandig wonen en vrijetijdsindeling. Hoe dan ook: in alle levensfasen bieden we kinderen oplossingen en advies op maat. En naast het aanreiken van tips, adviezen en hulpmiddelen moet het natuurlijk ook wel een beetje leuk blijven. Zo blijft het kind gemotiveerd.’

DCD Netwerk

‘Eén van de specialistische teams van het RRC is het DCD-team. Developmental Coordination Disorders (DCD) is een aandoening die zich vaak uit in houterige en onhandige bewegingen. Kinderen met DCD hebben moeite met dingen als aan- en uitkleden, met mes en vork eten en schrijven en tekenen. De diagnose wordt vaak laat gesteld. Toch komt DCD vrij veel voor. In elke klas zit wel één kind dat kampt met de symptomen.’

Diagnose stellen

‘Als ouders er vroeg bij zijn en het kind op tijd wordt behandeld, ondervindt het kind veel minder problemen, ook op latere leeftijd. Omdat er nog zo weinig over DCD bekend is, heeft mijn collega-revalidatiearts Sebastiaan Severijnen een regionaal DCD Netwerk opgericht, een samenwerkings- verband met verschillende fysiotherapiepraktijken in de regio. In dit netwerk kan de diagnose snel worden gesteld en kan er gericht worden behandeld, bij de praktijk om de hoek of, als er meer nodig is, in het revalidatiecentrum. Wil je als ouder meer weten over DCD en de behandelopties, dan kun je kijken op www.balansdigitaal.nl.’

Praktische steun

‘Het mooiste aan mijn werk? Kinderen én hun ouders een praktische steun in de rug geven op de weg naar zelfstandigheid. Soms komen kinderen op jonge leeftijd bij ons binnen, met een nog onbekende diagnose. Gedurende de jaren wordt het probleem steeds duidelijker en leren kinderen door het revalidatiecentrum hoe ze daarmee kunnen omgaan. Een paar jaar later komen kinderen, voor controle, vrolijk bij ons binnen. Door middel van bijvoorbeeld een spalkje kunnen ze vervolgens soms nog beter en prettiger functioneren. Dat is heel leuk om te zien.’

Kinderrevalidatie

Voor welke kinderen is revalidatie zinvol?

  • 0- tot 4-jarigen met een ontwikkelingsachterstand
  • Kinderen met DCD
  • Kinderen met reuma of andere (onverklaarbare) pijnklachten
  • Kinderen met een spierziekte
  • Kinderen met een cerebrale parese (hersenbeschadiging rond de geboorte)
Datum: 24 april 2018