Borsten behouden na borstkanker
Als je borstkanker hebt, zijn er gelukkig veel mogelijkheden om toch mooie borsten te houden. Ook als de borst helemaal verwijderd moet worden, kan een nieuwe borst gemaakt worden.
Allerlei methoden
Het Martini Ziekenhuis biedt allerlei methoden van borstreconstructie aan. Dit kan meteen tijdens de eerste operatie waarin de tumor wordt verwijderd, maar ook nog jaren later. De persoonlijke keuze van de patiënt staat altijd centraal.
Borstcentrum
Het Borstcentrum van het Martini Ziekenhuis behandelt jaarlijks ongeveer 330 vrouwen en enkele mannen met borstkanker. ‘We staan in de top vijf van meest ervaren centra van Nederland’, vertelt oncologisch chirurg Wendy Kelder.
Typen operaties
‘Bij ongeveer twee derde van de patiënten verwijderen we alleen de tumor en blijft de borst behouden. Soms opereert de plastisch chirurg mee om een mooier resultaat te krijgen. Bij een derde van de patiënten wordt de borst helemaal verwijderd. Het is dan mogelijk om tijdens dezelfde operatie een nieuwe borst te maken’. Artsen opereren samen met de plastisch chirurg om de eerste stap voor de borstreconstructie te zetten.
Snel geholpen
Artsen en chirurgen werken nauw samen. Plastisch chirurgen zijn vanaf de start bij de behandeling betrokken. Meestal wordt er binnen drie weken al een gezamenlijke operatie uitgevoerd. Zo worden patiënten snel geholpen.
Methoden borstreconstructie
Sandra Jongen, plastisch chirurg: ‘Het Martini Ziekenhuis biedt alle methoden voor borstreconstructies aan. De meeste vrouwen kiezen ervoor om, in één operatie met het verwijderen van de tumor, een tissue expander te laten plaatsen. Dit is een soort lege ballon, die onder de borstspier wordt geplaatst. De tissue expander rekt de huid op tot de gewenste cupmaat. Vervolgens kan in een tweede operatie een siliconenprothese geplaatst worden om de borst te vullen’.
Lichaamseigen weefsel
De borst kan ook gevuld worden met lichaamseigen weefsel. ‘Zo kan er huid en vet vanuit de buik naar de borst verplaatst worden’, vertelt Sandra Jongen. ‘Voor deze operatie gaat een patiënt bijna een hele dag onder narcose, want het is een grote operatie waarbij het op details aankomt. Met microchirurgie worden kleine bloedvaatjes aan elkaar gehecht om het verplaatste buikweefsel te laten voortleven in de borst.
Plastisch chirurgen zijn vanaf de start bij de behandeling betrokken
Lipofilling
Een andere methode is, dat de lange rugspier met een stuk huid onder de oksel naar voren wordt getrokken. Dit moet nog wel worden opgevuld met een prothese of vet vanuit de buik, omdat er op de rug niet veel vet zit. Dit opvullen met vet heet ‘lipofilling’. Deze techniek wordt in de cosmetische chirurgie gebruikt om rimpels op te vullen, maar kan ook goed worden toegepast voor borsten.
Gesprek
De plastisch chirurgen in het Martini Ziekenhuis zijn ervaren in alle methoden. Deze ervaringen worden gedeeld met patiënten. Sandra Jongen: ‘In een vroeg stadium gaan we in gesprek. Elke methode heeft voor- en nadelen. En niet alle methoden zijn geschikt voor alle patiënten. Sommige mensen willen ook nog helemaal niet zo snel over een borstreconstructie nadenken. Ze hebben met borstkanker eerst genoeg aan hun hoofd. Een borstreconstructie is altijd maatwerk.’
Persoonlijk
‘Bij de behandeling van kanker heb je vaak niet zo heel veel te kiezen. Je doet wat het meest effectief is voor de tumor. Maar bij een borstreconstructie is juist veel te kiezen en daar bieden we alle ruimte voor. Het is heel persoonlijk hoe belangrijk borsten voor je zijn’, aldus Sandra Jongen. Voor sommige patiënten is een borstreconstructie in het kader van verwerking en herstel heel erg belangrijk. En ook voor het vrouw zijn.
Voorlichting
Goede informatie is heel belangrijk bij borstkanker en borstreconstructie. Wendy Kelder: ‘Alle patiënten krijgen meteen bij het eerste gesprek een kaartje mee van een verpleegkundige van het Borstcentrum. Dit is hun vaste contactpersoon, die ze altijd met al hun vragen kunnen bellen’. ‘We houden vier keer per jaar een voorlichtingsbijeenkomst over borstreconstructies. Iedereen kan hier vrijblijvend en desgewenst anoniem aan deelnemen, ook als je jaren geleden borstkanker. Er zijn vijf patiënten, die elk een andere methode van borstreconstructie hebben ondergaan. Ze beantwoorden vragen en laten zien en voelen hoe het resultaat is geworden.’
Specialisten in jouw buurt
-
Ze zijn gespannen, opgezet, doen zeer en soms zijn er zelfs wat verhardingen in te voelen. Pijnlijke borsten komen veel voor. Zo’n 70% van de vrouwen heeft er in haar leven weleens last van gehad. -
Je borsten voelen regelmatig gespannen aan. Ze doen ook zeer. Je bent er al eens mee naar de huisarts geweest, maar het is gelukkig niets kwaadaardigs. Het is wel een verschijnsel dat veel voorkomt. -
Jij hebt iets wonderlijks gedaan tijdens je zwangerschap. Met jouw lijf heb je een volledig mensje gegroeid. Voetjes, handjes en een minuscuul neusje: alles zit erop en eraan. -
Vrouwen vermijden het vaak nog om zelf hun borsten te onderzoeken. Dit gebeurt vaak uit angst knobbeltjes of andere onregelmatigheden te vinden, maar vaak is het een kwestie van er niet aan denken. -
Veel vrouwen die een borstamputatie hebben ondergaan (waarbij de tepel vaak wordt verwijderd), kiezen voor een borstreconstructie, al of niet met een prothese. Het silhouet van de borst is dan weliswaar weer intact, maar veel vrouwen zien het ontbreken van de tepel als een groot gemis. -
De overgang kan een hele happening zijn. Al op jongere leeftijd heb je wel een idee van wat het inhoudt, maar wanneer je er zelf mee te maken krijgt is het vaak toch anders. De opvliegers, hormonale schommelingen, onregelmatige menstruatie, van vrouw tot vrouw verschilt het waarmee je te maken krijgt. -
Iedere vrouw heeft eens in de zoveel tijd last van pijnlijke, gevoelige borsten. Meestal zien we dit als normaal, als iets dat erbij hoort. Het gaat vanzelf wel weer over. Bovendien is het niet een onderwerp waar vrouwen vaak over praten, behalve wanneer er sprake is van ziekte. -
Vaak sta je er niet bij stil, maar ook je borsten hebben een goede verzorging nodig om gezond te blijven. De term ‘borstgezondheid’ is misschien nog niet zo bekend bij iedereen, maar we ervaren als vrouw allemaal weleens het ongemak van pijnlijke borsten. Soms voor even, maar vaak ook voor een langere periode. -
Bij ongeveer een derde van de vrouwen met borstkanker is operatieve verwijdering van de borst de beste behandeling tegen de ziekte. Na de amputatie kan er meteen een begin gemaakt worden voor een reconstructie. -
Het wordt nooit meer zoals het was, maar over het algemeen zijn vrouwen heel blij met de reconstructie van hun borst.’ Aan het woord is plastisch chirurg Michiel Tellier. Wekelijks opereert hij samen met de oncologisch chirurg vrouwen met borstkanker.