pesten

Pesten: wat kun je er tegen doen?

Het fluitje van de gymleraar klinkt door de zaal. ‘He gelukkig’, denk je, ‘dat zit er ook weer op.’ Je loopt naar de kleedkamer, over een half uur begint de volgende les, dus je zoekt snel je spullen bij elkaar. Je hoort je klasgenoten om je heen lachen en grapjes maken. Je doet niet mee. Je doet nooit mee. Pas wanneer je je schoenen aan wilt trekken besef je waarom ze lachen. De plaats waar ze stonden is leeg. Wanneer je wanhopige blik gevangen wordt door je klasgenoten, stuiven zij gierend van het lachen de kleedkamer uit. Verdwaasd blijf je achter. Je veegt een opkomende traan weg. Dit is nu al de vierde keer deze week en het wordt steeds erger. Op je gymschoenen breng je de rest van de dag door, om vervolgens aan het einde van de dag je andere schoenen in de prullenbak in de kantine terug te vinden.

Pesten in cijfers

De cijfers liegen er niet om: in 2016 geeft 10% van de leerlingen uit groep 7 en 8 van het (speciaal) basisonderwijs aan dat zij gepest worden. Hiervan geeft bijna 8% aan maandelijks gepest te zijn. Binnen het voortgezet onderwijs geeft 8% van de leerlingen aan slachtoffer te zijn van pesten, waarbij bijna 3% maandelijks gepest wordt. Van de slachtoffers van pesten in het basisonderwijs geeft ruim 67% aan persoonlijk gepest te zijn.

Gepest worden en gepest voelen

‘Er is een verschil tussen gepest worden en gepest voelen’, geeft Kindercoach Annemieke de Jong aan. ‘Kinderen voelen zich vaak gepest, maar worden niet altijd gepest. Het kan zijn dat het om incidenten gaat of zelfs een eenmalige gebeurtenis. Sommige kinderen zijn mentaal heel weerbaar en sterk en andere kinderen wat minder. Bij ‘gepest worden’ staan drie kenmerken centraal: het gebeurt bewust, het gebeurt structureel en er is sprake van een machtsverschil. Het pesten herhaalt zich meerdere malen in de week of soms zelfs dag in dag uit. Vaak is de gepeste niet in staat om zichzelf te verdedigen. Het maakt echter niet uit of kinderen zich gepest voelen of daadwerkelijk gepest worden. Als een kind ervaart dat hij of zij gepest wordt, dan ben ik er altijd om de juiste hulp te bieden. Ik vergelijk het altijd met ‘op uitzending gaan’ in de oorlog. De één komt met een posttraumatische stressstoornis terug en de ander vraagt wanneer hij weer op uitzending kan.

Pesten: verschillende vormen

‘Er zijn veel verschillende vormen van pesten. Fysiek pesten is een vorm waarbij je kind bijvoorbeeld wordt geslagen, geduwd of geschopt. Wordt je kind uitgescholden of uitgelachen? Dan valt dit onder verbaal pesten. Gedrag dat onder relationeel pesten valt is buitensluiten, negeren, of roddelen. Dan is er ook de relatief nieuwe vorm van pesten: cyberpesten. Dit pesten vindt online plaats, zoals het verspreiden van belastende foto’s en filmpjes via het internet of social media.’

Merk jij dat jouw kind niet lekker in zijn vel zit omdat het gepest wordt?

Redenen om gepest te worden

‘Er zijn talloze redenen waarom kinderen gepest worden’, vervolgt Annemieke. Het kan zijn dat iemand er anders uitziet, denk hierbij aan rood haar, een bril of een ander ‘afwijkend’ kenmerk. Afwijkende dingen vallen op, waardoor kinderen geneigd zijn om degene te veroordelen omdat hij of zij buiten een bepaald ‘hokje’ valt. Maar pesten kan ook voortkomen uit jaloezie, onmacht van de pester of een onzekere houding van de gepeste.

Tips van Annemieke

Annemieke: ‘Ik heb vijftien jaar in het regulier en speciaal basisonderwijs in Rotterdam gewerkt en heb het altijd belangrijk gevonden dat kinderen met plezier naar school gaan. Als je merkt dat je kind gepest wordt, dan is het soms knap lastig om je kind daarbij te helpen. Mijn tip is om direct naar de leerkracht van je kind te gaan, om het pesten bespreekbaar te maken. Overleg met de leerkracht wat jullie samen kunnen doen om ervoor te zorgen dat je kind zich veilig voelt op school. Scholen zijn verplicht om pesten tegen te gaan en te zorgen voor een sociaal veilige omgeving.

Daarnaast is het belangrijk dat je als ouder je kind serieus neemt, ook al heb je misschien als ouder het gevoel dat je kind overgevoelig reageert. Benoem dat jij je kind gaat helpen, ga echt in gesprek met je kind en laat weten dat jullie samen een oplossing gaan zoeken om het pesten aan te pakken. Zo voelt je kind zich door jou gesteund. Ik kan jullie hierbij helpen.’

Behandelingstraject

‘Samen ga ik met jou op zoek naar de oplossing voor je kind’, vervolgt Annemieke. ‘Hoe? Door met mij in een ongedwongen sfeer over het pesten te praten en tips te krijgen. In ongeveer vier gesprekken met je kind en twee gesprekken met jou gaan we door middel van praktische oefeningen en de juiste vragen op zoek naar oplossingen. Mijn ervaring uit het regulier en speciaal basisonderwijs neem ik altijd mee in de gesprekken. Ik bouw met je kind samen aan zijn of haar zelfvertrouwen. Ook leer ik hoe jouw kind om kan gaan met pestgedrag. Daarnaast ligt er ook een verantwoordelijkheid bij jou om je kind te ondersteunen en te helpen en kan het soms wenselijk zijn om bij dit gesprek aanwezig te zijn.

Methodes

‘Ik heb verschillende methodes waar ik mee werk: de MatriXmethode, weerbaarheidstraining en Neurolinguïstisch programmeren (NLP). Tot nu toe kan ik met 100% zekerheid zeggen dat aan het einde van het betreffende traject je kind niet meer gepest wordt. Wanneer zowel jij als je kind openstaan voor hulp, kunnen we er samen voor zorgen dat je kind zich niet meer gepest voelt, of niet meer gepest wordt.’

Samen komen we eruit!

Annemieke: ‘Als gecertificeerde kindercoach train en coach ik kinderen, tussen de 8 en 16 jaar, ouders en leerkrachten die tegen gedragsproblemen aanlopen. Dat kan van alles zijn: boos, onzeker gedrag, opvoedproblemen, omgaan met leerlingen of werkdruk. Door mijn expertise kan ik ouders en kinderen helpen. Benieuwd wat ik voor jou of voor jouw kind kan betekenen? Maak gerust vrijblijvend een afspraak voor een kennismakingsgesprek.’

Datum: 08 februari 2019